اکچویتور

اکچویتور⇐

قبل از پرداختن به انواع اکچیتوربهتر است تعریفی از آن داشته باشیم .

• اکچویتور چیسیت؟

  ⇐ به اختصار می توان گفت: اکچویتورها قطعات بسیار کاربردی هستند که، با تبدیل انرژهایی مانند برق یا هوا و یا روغن و …، به حرکت مکانیکی، باعث به کار افتادن سیستم های عملگر می شوند.

بطور مثال:

♦ اگر این قطعه منبع نیرویش، برق باشد، به آن اکچویتور برقی؛
♦ و اگر منبع نیرویش، هوا باشد، به آن اکچویتور پنوماتیکی؛
♦ و اگر روغن باشد، به آن اکچویتور هیدرولیکی گفته می شود.

و بدین صورت، هر کدام از این اکچویتورها بنا به نوع کاربردشان، می توانند باعث حرکت یک پیستون، به سمت جلو و عقب؛ و یا چرخش یک موتور، و یا … شوند.
در اکچویتور، تمام قطعات داخل پوسته ی آن، قرار دارند.

البته بنا به نوع مدل، بعضی از اکچویتورها،در بیرون از پوسته ی خود، دارای شفت بیرونی می باشند.

در بعضی از انواع اکچویتور ها، شفت بیرونی وجود ندارد، بلکه داخل پوسته ی اکچویتور،قطعه ای متحرک تعبیه شده،که این قطعه از بیرون، با اتصال جریان مغناطیسی، که توسط آهن ربا ایجاد می شود. قابل کنترل است. قابل ذکر است که، برای کنترل این قطعه، از روش های دیگری نیز استفاده می شود .

• اکچویتور برقی

همانگونه که قبلا شرح داده شد، اکچویتوری که انرژی خود را از برق تامین می کند و در نتیجه حرکت مکانیکی ایجاد کند را ، اکچویتور برقی می نامند.
این اکچویتور باعث حرکت خطی یا چرخشی می شود مانند نمونه ای که در تصویر زیر مشاهده می کنید

⇐ اجزای تشکیل دهنده:

♦ دارای موتور الکتریکی ای است، که توسط آن، برق سبب حرکت چرخشی به شکل 90 درجه می شود.
♦ این قطعه دارای یک گیربکس، جهت کم کردن سرعت موتور و ارتقاء قدرت آن، است.
♦ بدنه یا کاور این قطعه،پوشش دهنده ی همه اجزای اکچویتور است و حفاظت فیزیکی آنها بر عهده دارد.
♦ اکچیتور ها دارای یک برد تنظیم موقعیت و فرمان دهنده می باشند

⇐ سایز بندی:

بهتر است بدانیم، سایز بندی اکچویتورها، بر حسب قدرت یا همان گشتاوری آنها، هنگام چرخش است.
معمولا رایج ترین سایز های تولیدی به صورت زیر می باشد:
100 نیوتون
200 نیوتون
400 نیوتون
600 نیوتون

و…

• شیر توپی سه تکه رزوه ای استیل

یکی از انواع پر کاربرد شیر آلات صنعتی، که برای کنترل جریان سیال، در لوله کشی ها استفاده می شود؛ شیر توپی سه تکه رزوه ای استیل می باشد.

کلیت ساختار این شیر از سه بخش تشکیل شده است:

⇐ بدین صورت که، یک بدنه ی مرکزی از جنس استیل دارد، و قطعه ی توپی دارای حفره ای ، در میانه ی بدنه ی داخلی آن، تعبیه شده؛ که مسیر جریان سیال را کنترل می کند. این گوی فلزی سوراخ دار با چرخش خود باعث باز و بسته شدن عبور سیال می گردد که از آلیاژ استیل ساخته شده و معمولا ضد زنگ و بسیار صیقلی می باشد.

شیر توپی سه تکه، دارای دو سر اتصال می باشد، که از دو طرف به بدنه ی مرکزی متصل گردیده است؛

معمولا این دو اتصال ،دارای رزوه ی داخلی، یا خارجی می باشد،که بوسیله ی پیچ و مهره، به بدنه ی مرکزی وصل می گردند.

سه تیکه ی شیر توپی استیل را، معمولا با پیچ و مهره هایی از جنس فولاد ضد زنگ، به یکدیگر وصل می کنند، تا کاربر به راحتی بتواند، بدنه را برای تعمیر، و یا تمیز کردن، باز کند. واین مورد از مزیت های بسیار مهم در این قطعه می باشد، زیرا دیگر نیاز نیست که کل شیر را، از خطوط لوله، برای تعمیر و تمیز کاری جدا شود.

شیر توپی سه تیکه استیل در مدل دستی، معمولا دارای یک دسته ی اهرمی، متصل شده به بدنه است، که با چرخاندن اهرم، گوی داخل شیر نیز حرکت کرده، و بدین صورت کاربر می تواند، کنترل جریان سیال را، داشته باشد.

این قطعه که، بدنه ی استیل آن بسیار مقاوم در برابر خوردگی و دمای بالا است؛ می تواند هم به صورت دستی، توسط اهرم کنترل شود، و یا اینکه، در برخی از مدل های آن، قابلیت کنترل از طریق نصب عملگر پنوماتیکی، یا برقی بر روی خود را داشته باشد.

همانگونه که اشاره شد، این قطعه، کاربرد فراوانی را، در صنایع خانگی، و صنعتی، به خود اختصاص داده است؛ که باز قطعا، این استقبال کاربران، به دلیل راحتی در نصب و راه اندازی، و همچنین تعمیر و نگهداری آسان شیر توپی سه تکه رزوه ای استیل، برمی گردد.

دیگر مزیت استفاده از این شیر، باز و بسته شدن راحت آن است.

شیر توپی،دارای تحمل فشار بالایی می باشد، و قابلیت استفاده برای سیالات خوردنده، و همچنین آب و روغن و بخار و … را نیز دارد.

اما این نکته را باید توجه داشت که، نسبت مقاومت این محصول، بستگی به نحوه نصب و کاربرد آن، در صنایع مختلف بستگی دارد.

به صورتی که قبل از خرید، و استفاده از این قطعه، باید سایز، و مدل مناسب با عملگر خود را، شناخته و سپس، اقدام به نصب آن گردد.

سایز متداول این محصول، از 1/4 اینچ، تا 4 اینچ ، متغیر می باشد؛ و کاربر می تواند بر اساس نوع کاربری خود، مدل و سایز متناسب را انتخاب نماید.

به طور مثال: برای استفاده از آب،و یا گاز شهری، عموما از سایزهای کوچک مانند: 1/2 اینچ، و یا 3/4 اینچ، استفاده می شود؛ که متناسب با نوع عملکرد مورد انتظار می باشد.

البته برای کاربرد های صنعتی بزرگ، به طبع سایزهای بزرگتری نیز، موجود، و مورد استفاده قرار می گیرد.

شیر توپی سه تکه استیل، در صنایع دارویی و غذایی، و همچنین پتروشیمی و نفت و گاز، و سیستم های بخار و هوای فشرده و … استفاده می شود.
تحمل فشار و دما بسته به سایز و نوع سیال ، متغیر می باشد؛ که این تحمل در مدل های مختلف آن در برند های مختلف نیز متفاوت است.
از مواردی که هنگام خرید این محصول باید در نظر داشت، سایز و نوع رزوه آن است که، باید متناسب با لوله، انتخاب شود. همچنین فشار و دمای کاری، و سیال مورد استفاده نیز، باید سازگار با جنس و مدل این شیر باشد.

• لیمیت سوئیچ باکس

این قطعه یک تجهیز الکترو مکانیکی می باشد، که روی شیرهای کنترلی، مخصوصا از نوع پنوماتیکی، بسته می شود. و بصورت مانیتور کردن وضعیت باز، و یا بسته، به افزایش ایمنی آن، کمک می کند. یه همین دلیل به این قطعه، جعبه ی موقعیت یاب نیز گفته می شود.
این قطعه دارای دو میکرو سوئیچ مکانیکی بوده، که از آن برای ارسال سیگنال، استفاده میکند.
یک شفت نیز در زیر آن تعبیه شده، که به همراه محور شیر می چرخد، و موقعیت آن را مشخص می نماید.
همچنین دارای یک ترمینال الکتریکی می باشد، که از طریق آن به تابلو کنترل، متصل می گردد.
نمایشگر مکانیکی نیز، بر روی آن وجود دارد، که وضعیت باز یا بسته بودن شیر را، روی خود باکس نشان می دهد.
جنس بدنه ی آن معمولا از آلومینیوم ساخته شده، و در صورت نیاز در محیط های صنعتی خطرناک، استاندارد ضد انفجار آن نیز، موجود است.
برای اتصال سیم ها، یک پورت در آن تعبیه شده است.

کاربرد این محصول در شیرهای پنوماتیک،برای تشخیص باز یا بسته بودن آن می باشد؛ که این تشخیص، بصورت سیگنال به اتاق کنترل صورت میگیرد،و استفاده از آن باعث افزایش ایمنی، و دقت در سیستم های اتوماسیون صنعتی میگردد.
نحوه ی کار این محصول، بدین صورت است که، وقتی شیر باز یا بسته می شود، شفت متصل به سوئیچ نیز، با آن شروع به چرخش می کند، که باعث می کردد میکروسوئیچ های داخلی تحریک شده، و وضعیت جدید را مشخص کند، و نهایتا بصورت سیگنال الکتریکی، موقعیت را به اپراتور، یا سیستم کنترل، ارسال می کند.
در نصب و سیم کشی این محصول باید دقت داشت، که دقیق و موازی با اکچویتور، نصب گردد، و شفت دقیقا در جای مناسب تنظیم شود، تا سوئیچ ها در موقعیت مناسب برای تشخیص درست، قرار بگیرند.
در هنگام نصب این محصول، لازم است به عوامل محیطی نیز، از جمله عدم نفوذ آب و گردو و غبارو … دقت کافی داشت.

• تبدیل ستاره ای اکچویتور

در مواقعی شفت شیر های صنعتی، با اکچویتور ها تفاوت سایز داشته باشند، در حین حرکت، دچار لق زدگی و یا حتی هرز گشتن آن می شود،در این مواقع بهترین گزینه برای حل این مشکل، استفاده از تبدیل ستاره ای اکچویتور، می باشد.

می توان  از طریق نصب آن، فاصله ی خالی میان دو شفت را، پر کرده و یا حتی در صورت درگیر نشدن ، این اتصال را ایجاد کند و باعث بهبود عملکرد می گردد.
این محصول دارای سایز بندی های متفاوتی می باشد، و باید به این نکته توجه داشت که، ابعاد تبدیل سایز اکچویتور، به نحوی باید انتخاب شود، که از درون توپی اکچویتور، بیرون زدگی نداشته باشد.

• پوزیشنر اکترو پنوماتیک

برای هوشمند سازی اکچویترهای پنوماتیک، قطعا پوزیشنر الکترو پنوماتیک، یکی از بهترین گزینه ها می باشد.
اگر بخواهیم عملکرد این قطعه را به اختصار توضیح دهیم، بدین صورت است که: کنترل کننده سیگنالی، مثلا 12 میلی آمپر، ارسال می کند، و پوزیشنر الکترو پنوماتیک، پس از دریافت این سیگنال، مقدار باز شدن شیر را، بصورت دقیق مشخص می کند، و اگر این موقعیت فعلی، با موقعیت مطلوب مطابت نداشته باشد، این قطعه فشار هوا را، به اکچویتر تنظیم کرده، و موقعیت شیر را اصلاح می کند.

قابل ذکر است این حساسیت و عملکرد، در نوع فیدبگ این قطعه، طراحی شده، و در نوع معمولی آن چنین قابلیتی تعریف نشده است.
همچنین این دستگاه، توسط سنسوری، دائما موقعیت شیر را چک می کند، تا بصورت مداوم در نقطه مطلوب، باقی بماند.
مزیت استفاده از این قطعه، به دلیل افزایش دقت کنترل شیر، و همچنین واکنش سریع به سیگنال، و تنظیم مداوم شیر در موقعیت مناسب، و کاهش نوسانات، در فرایند است؛ که استفاده ی پوزیشنر را، در صنایع پنوماتیکی، لازم و کاربردی می سازد.
اجزای اصلی تشکیل دهنده ی این قطعه، شامل ورودی سیگنال الکتریکی، و یک مبدل الکتریکی به پنوماتیکی، و همچنین سنسور اندازه گیری موقعیت شیر، و در آخر یک کنترل گر داخلی می باشد، که موقعیت واقعی را، با موقعیت مطلوب مقایسه می کند.
کاربرد پوزیشنر در صنایعی که، کنترل دقیقی باید روی جریان گاز، یا بخار، و یا سیالات دیگر، داشته باشند، بسیار لازم و ضروری است.
در کل هر جایی که شیر کنترلی نصب می شود، استفاده از پوزیشنر اکترو پنوماتیک، نیز توصیه میگردد.
این حساسیت باعث شده، این قطعه در صنایع نفت و گاز و پنروشیمی، و همچنین نیروگاه ها (برق و بخار)، صنایع داروی سازی، صنایع غذایی، و کارخانه های تولید مواد شیمیایی و… استفاده شود.
به طور خلاصه می توان گفت که در صنایعی که شیر پنوماتیکی بزرگ و حساس مورد استفاده است و بدون خطا و به شکل هوشمند و نسبی نیاز به کنترل آن باشد از پوزیشنر الکترو پنوماتیک استفاده می شود.

• انگل ولو پنوماتیک کله پلاستیکی و کله استیل رزوه ای

یکی دیگر از اکچویتورهای پر مصرف، در صنعت پنوماتیک، این قطعه ی کاربردی است، که در محل های خاصی مورد استفاده قرار میگیرد.

این قطعه در واقع نوعی شیر زاویه دار است، و دارای یک پورت وردی، و یک پورت خروجی، برای عبور سیال می باشد، که در زمان استفاده ی آن، در حالت نورمال اوپن، و یا نرمال کلوز، عبور سیال متغیر است.

برای اینکه عملکرد این شیر، به حالت نورمال اوپن در بیاید، باید محل ورود سیال را،با خروج آن عوض کرد و همچنین تغیراتی فنی به وجود آورد ،تا عملگر به صورت نورمال اوپن در بیاید.

این شیر را 2/2 پیلوتی هم می گویند؛ که دلیلی بر عملکرد این قطعه می باشد.

عملکرد این شیر بدین گونه است که در حالت NC یا همان نورمال کلوز ، سیال به داخل شیر وارد، و در آن محبوس می گردد، و زمانی که به پیلوت با هوای فشرده فرمان دهیم ، مسیر عبور سیال باز میگردد
در بالای انگل ولو فنری تعبیه شده است که کمک به بسته شدن مسیر  عبور سیال کرده، و با برداشته شدن باد از حفره ی پیلوت، دوباره سیال محبوس میگردد.
از انگل ولو پنوماتیک زمانی استفاده می کنند که، سیالات دمای بالای، 185 درجه ی سانتی گراد، داشته باشند، مانند بخار، و البته در صنایع غذایی، و در زمانی که سیالات مورد استفاده دارای چسبندگی هستند نیز امکان استفاده از شیر برقی های دیافراگمی وجود ندارد، از انگل ولو پنوماتیک کله پلاستیک و یا استیل می توان استفاده کرد.
با وجود قیمت بالاتر انگل های کله استیل، پیشنهاد می شود در صنایع غذایی و بهداشتی از این نوع استفاده گردد.
سایز های معمول انگل های پنوماتیک
1/2 و 3/4 و 1 اینچ
و همچنین 1و 1/4 اینچ
1 و 1/2 اینچ
2 اینچ
3 اینچ موجود می باشد.
یکی از سوالاتی که کاربران این قطعه با آن مواجه هستند، موضوع گواهی ضد انفجار آن می باشد؛
به صورت معمول در محیط هایی که خطر انفجار وجود دارد، این شیر قابل استفاده و اطمینان است ؛ زیرا این عملگر نیازمند جریان الکتریکی نمی باشد، و می توان با استفاده از اتصالات و شیلنگ های پنوماتیکی، آن را با فاصله قرار داد.
این شیر در مذل معمولی ، گواهی و ضمانت EX را ندارد، و برای سیستم هایی که نیاز به این گواهی در آنها الزامی است، مناسب نمی باشد.