دو شاخه جک پنوماتیک

دو شاخه جک پنوماتیک وسیله ای برای به حرکت در آوردن سیلندر پنوماتیک ، در یک زاویه مشخص است

اگر تا به حال با جک‌ های پنوماتیک کار کرده باشید، حتماً متوجه شده‌ اید که نصب درست آن‌ ها بدون استفاده از قطعات جانبی امکان‌ پذیر نیست.

یکی از همین قطعات کوچک اما بسیار مهم، دو شاخه جک پنوماتیک است؛ قطعه‌ ای که نقش آن در عملکرد مطمئن و دقیق جک‌ ها کمتر از خود سیلندر نیست.

شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما انتخاب درست این قطعه می‌ تواند تفاوت بزرگی میان یک سیستم پایدار و یک سیستم پرخطر ایجاد کند.

دو شاخه جک پنوماتیک ساده چیست؟

دو شاخه جک پنوماتیک رابط مکانیکی میان شفت (سر رزوه‌ دار) سیلندر و سازه/مکانیزم نصب است.

این قطعه با ایجاد یک محور لولایی حول پین، امکان به‌ حرکت‌ درآوردن سیلندر پنوماتیک در یک زاویه مشخص را فراهم می‌ کند تا نیروی خطی جک به‌ صورت ایمن و کنترل‌ شده به مجموعه‌ ی کاری منتقل شود.

این قطعه به‌ طور کلی در دو مدل عرضه می‌ شود: ساده و کلیپسی.

هر دو کارکرد یکسانی دارند اما در شیوه‌ ی باز و بست پین تفاوت دارند؛ مدل ساده با خار (circlip) و ابزار باز می‌ شود و اتصال محکم‌ تری می‌ دهد، مدل کلیپسی برای رها سازی سریع طراحی شده است.

در این مقاله صرفاً به دو شاخه جک پنوماتیک مدل ساده می‌ پردازیم.

ساختار و جنس دو شاخه جک پنوماتیک ساده

دو شاخه جک پنوماتیک ساده از دو بخش اصلی تشکیل شده است که هرکدام وظیفه مشخصی در استحکام و عملکرد قطعه دارند:

1- بدنه اصلی (Fork Body)

معمولاً از آلومینیوم صنعتی ساخته می‌ شود.

آلومینیوم علاوه بر وزن سبک، مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ‌ زدگی دارد و به دلیل قابلیت ماشین‌ کاری دقیق، برای تولید قطعات مکانیکی انتخاب مناسبی است.

طراحی بازوی دو شاخه به گونه‌ ای است که فشار ناشی از حرکت جک را به‌ طور یکنواخت به پین و سازه منتقل می‌کند.

2- میله یا پین اتصال (Pin Rod)

از فولاد سخت‌ کاری‌ شده یا فولاد کربنی ساخته می‌ شود.

این بخش محل اصلی انتقال نیرو است و به‌دلیل استحکام بالا، در برابر ضربه و تغییر شکل مقاومت دارد.

در مدل ساده، پین به وسیله یک خار فنری (Circlip) در جای خود قفل می‌ شود و برای باز کردن آن نیاز به ابزار مخصوص مانند خاربازکن وجود دارد.

این طراحی باعث می‌ شود دو شاخه ساده در برابر جدا شدن نا خواسته مقاومت بیشتری داشته باشد و برای سیستم‌ هایی که نیاز به باز و بست مکرر ندارند، گزینه‌ ای مطمئن و بادوام به شمار رود.

نحوه انتخاب دو شاخه جک پنوماتیک ساده

ملاک اصلی در انتخاب دو شاخه جک پنوماتیک، قطر سیلندر است.

چرا که نقطه اتصال دو شاخه در قسمت سر جک قرار دارد و ابعاد میله رزوه‌ دار (شافت) تعیین‌ کننده سایز مناسب دو شاخه خواهد بود.

در جک‌ های پنوماتیک استاندارد، ابعاد شافت برای هر قطر سیلندر ثابت است.

به همین دلیل، کافی است هنگام خرید تنها قطر سیلندر را اعلام کنید تا سایز دقیق دو شاخه مشخص شود.

با این حال، در برخی موارد مانند جک‌ های اروپایی یا برخی مدل‌ های تولید داخل، ابعاد شافت ممکن است با استانداردهای رایج تفاوت داشته باشد.

در چنین شرایطی لازم است قطر و گام رزوه شافت با دقت اندازه‌ گیری شود تا دو شاخه مناسب انتخاب گردد.

علاوه بر این، نوع جک پنوماتیک (چهارمیل، پروفیلی، قلمی یا کامپکت) نیز در تعیین سایز دو شاخه نقش دارد؛ چرا که ابعاد شافت و رزوه در هر مدل می‌ تواند متفاوت باشد.

جدول استاندارد رزوه دو شاخه جک پنوماتیک